Zdajemy sobie sprawę z tego, że infekcje u naszych maluchów to coś naturalnego. Odporność intensywnie kształtuje się przez cały okres przedszkolny. Jednak, gdy w przeciągu 2 miesięcy nasz maluch chorował 3-4 razy, zaczynamy się niepokoić. Czy na pewno wszystko jest w porządku? A może to już zaburzenia odporności? Pediatra, ekspert programu „Zdrowa ONA“ tłumaczy, co jest jeszcze normą, a kiedy powinniśmy udać się z dzieckiem do specjalisty.
Jedną z najczęstszych dolegliwości wieku dziecięcego są zakażenia górnych dróg oddechowych objawiające się katarem, kaszlem, niezbyt wysoką kilkudniową gorączką.
Przede wszystkim trzeba podkreślić, że stanowcza większość infekcji w przypadku dzieci jest wywoływana przez wirusy – około 90%. Zakażenie wirusami szerzy się podczas kontaktu z osobami chorymi, np. w trakcie przytulania, rozmowy czy nawet przebywania w jednym pomieszczeniu, dlatego mówimy o zakażeniu drogą powietrzno-kropelkową. Wszystko jest w porządku, jeżeli infekcje przebiegają łagodnie, dobrze się leczą i nie trwają długo – średni czas to 4-7 dni. Zdarza się jednak, że niektóre dzieci w okresie jesienno-zimowym kilkukrotnie chorują na ciężkie zakażenia, wymagające leczenia antybiotykami, takie, jak: zapalenie ucha środkowego, oskrzeli, płuc, zatok. Częste infekcje zaburzają ich rozwój fizyczny. W takich sytuacjach konieczne są badania, które pozwolą znaleźć przyczynę tych infekcji (np. alergia, przerost migdałków). Pediatra może również zalecić terapię wzmacniającą odporność dziecka. W niektórych przypadkach może być konieczna konsultacja u immunologa, aby wykluczyć zaburzenia odporności, które jednak zdarzają się dosyć rzadko – mówi dr n. med. Alicja Karney, Ordynator Oddziału Hospitalizacji Jednego Dnia w Instytucie Matki i Dziecka, ekspert programu „Zdrowa ONA“.
Kilka podstawowych informacji o infekcjach wirusowych – czyli jakie objawy są normą?
- Zakażenie górnych dróg oddechowych zwykle trwa 4-7 dni. Wirus jest wydalany na zewnątrz organizmu poprzez katar lub podczas kichania i kaszlu przez cały czas trwania objawów, dlatego mitem jest, że osoba chora zaraża tylko w pierwszych dniach infekcji.
- Do charakterystycznych objawów należą: wodnista wydzielina z nosa, problemy z oddychaniem przez nos, kichanie, pokasływanie. Dzieci starsze mogą skarżyć się na ból gardła, mięśni, stawów i brzucha. Może wystąpić również biegunka czy ropne zapalenie spojówek.
- W dużej części przypadków dzieci mają stan podgorączkowy, ale zdarza się wysoka gorączka utrzymująca się 1-3 dni (w przypadku grypy nawet 39-40°C przez 4-5 dni). Zdarzają się infekcje z prawidłową temperaturą ciała.
- W przypadku niemowląt mogą pojawić się problemy ze ssaniem i spaniem, ponieważ dzieci w pierwszych miesiącach życia oddychają tylko przez nos. Dodatkowo mają gorsze samopoczucie, zmniejszony apetyt i pragnienie. Może wystąpić ból brzucha i biegunka.
W przypadku infekcji wirusowych okres od zakażenia do wystąpienia objawów wynosi 3-5 dni.
Podatność na zakażenia a wiek dziecka
- W okresie niemowlęcym organizm naszego malucha wyposażony jest w przeciwciała (immunoglobuliny) otrzymane od mamy w okresie płodowym. Niestety w ciągu 3 pierwszych miesięcy życia stopniowo je traci. Zdolność organizmu malucha do produkcji własnych przeciwciał jest ograniczona przez pierwsze 6-12 miesięcy, dlatego mówimy o tzw. „luce odpornościowej“. To dlatego nasze dzieci mogą być w tym czasie podatne na różnego rodzaju zakażenia. Rodzice zwykle starają się chronić dziecko przed nadmiernym kontaktem z osobami chorymi, jednak w miarę wzrastania staje się to nieuniknione.
- W okresie przedszkolnym dzieci mają większą styczność z czynnikami, które mogą powodować zakażenia, np. kontakt z rówieśnikami przenoszącymi wirusy i bakterie. Większość dzieci w okresie jesienno-zimowym zapada na infekcje górnych dróg oddechowych. Jeżeli układ immunologiczny rozwija się i działa prawidłowo, zakażenia mają łagodny przebieg i łatwo się leczą. W przypadku dzieci w wieku przedszkolnym 6-8 takich infekcji w ciągu roku to zupełnie normalne zjawisko.
- W okresie szkolnym dzieci mają już w dużej mierze ukształtowany układ odpornościowy i nie są już tak podatne na zakażenia. Normą są 2-4 infekcje w ciągu roku.
Kiedy możemy podejrzewać zaburzenia odporności?
Oto kilka sygnałów ostrzegawczych:
- Nawracające zakażenia, takie jak:
- cztery lub więcej zapaleń uszu w roku
- dwa lub więcej zapaleń zatok w roku
- dwa lub więcej zapaleń płuc w roku
- Powtarzające się ropnie skóry
- Przewlekłe grzybicze zapalenie jamy ustnej lub skóry u dzieci powyżej roku
- Konieczność długotrwałego leczenia antybiotykami bez poprawy
- Zaburzenia odporności w rodzinie
- Dziecko wolniej rozwija się fizycznie, słabo przybiera na wadze i słabo rośnie.
